Ontdek Charlemont

Charlemont, gelegen op een rots in het hart van het natuurreservaat Pointe de Givet, domineert de Maas en de omgeving. In de jaren 1550 was Givet een grensstad, begrensd door drie soevereine staten: het Koninkrijk Frankrijk, de Spaanse Nederlanden en het bisschoppelijke prinsdom Luik. Het was bij deze laatste dat de stad Givet werd gevoegd, en meer bepaald bij de heerlijkheid Agimont van Louis de Stolberg.

In deze periode was de situatie tussen Hendrik II, koning van Frankrijk, en Karel V, keizer van het Heilige Roomse Rijk, bijzonder gespannen. In 1554 lanceerde Henri II een grote aanval op de Spaanse Nederlanden. Zijn troepen verwoestten alles wat op hun pad kwam. De kastelen van Binche en Mariemont, de residenties van Marie van Hongarije, de zus van Karel V, sneuvelden en brachten de veiligheid van de grenzen in gevaar.

Daarom verwierf Keizer Karel, via zijn zus, op 6 april 1555 de heerlijkheid Agimont en startte met de bouw van een nieuwe vesting ter bescherming van het gebied, op de linkeroever van de Maas. Karel V gaf zijn naam aan dit fort: Charlemont, de Berg van Karel.

Met het Verdrag van Nijmegen in 1678 werd de vesting Charlemont-Givet Frans. Het werd in 1680 overgedragen aan Lodewijk XIV, koning van Frankrijk, en werd snel geïnspecteerd en verbeterd door Vauban.

Na een aanval van generaal Coehorn, die Givet vanaf de hoogten van Mont d'Haurs bombardeerde, stelde Vauban in 1698 een groot project voor om het fort te voltooien en te verbeteren. Hij was met name van plan om de twee steden van Givet te verenigen in een volledig versterkte stad, een verschanst kamp te bouwen op de Mont d'Haurs en de uiteinden van Charlemont te omsluiten met een derde omheining (omheining met cornichons, tweede hoornwerk en versterking van het noordelijke front).

Charlemont kreeg zijn definitieve structuur rond 1740, na de bouw van de Asfeld-kroon in het westen en de augurkenburcht in het oosten.

De laatste grote veranderingen werden aangebracht door generaal Séré de Rivières, na de nederlaag van Frankrijk in de Frans-Pruisische oorlog van 1870. De torpedobomcrisis van de jaren 1880 maakte dit werk echter achterhaald voordat het voltooid was.

In 1914 viel Charlemont na drie dagen bombardement. De site was technisch verouderd en kon de opmars van de Duitse legers alleen maar vertragen.

Charlemont werd weer in gebruik genomen in 1940, maar ondanks de verbeteringen die vanaf de jaren 1930 werden aangebracht (schietopeningen en blokken voor 75mm kanonnen, enz.), was de situatie vergelijkbaar met die in 1914. De site was niet bestand tegen vijandelijke aanvallen en werd in mei 1940 verlaten. Givet werd bevrijd op 7 september 1944.

In 1962 vorderde de staat, en in het bijzonder de defensiediensten, de site terug. Op 1 januari 1963 richtte generaal Massu, commandant van het 6e Militaire Gewest, het eerste Franse commandotrainingscentrum op, het C.E.C. van Givet, met als motto "Geloven en overwinnen". Aan de militaire geschiedenis van Charlemont kwam een einde in november 2009 met de sluiting van het centrum in het kader van de herstructurering van de Defensiediensten.

Vervolgens vonden er onderhandelingen plaats tussen de staat en de lokale overheden (Commune de Givet en Communauté de Communes Ardenne Rives de Meuse). De Communauté de Communes Ardenne Rives de Meuse wilde Charlemont niet in verval laten raken en het in het publieke domein houden, dus in 2011 stemde ze er in principe mee in eigenaar van de site te worden. De aankoop van de site van Charlemont werd ondertekend op 30 juni 2015.

Charlemont heeft een rijk natuurlijk erfgoed dat behouden, beschermd en verbeterd moet worden. Het restauratieproject heeft het mogelijk gemaakt om een ecologische inventaris op te maken van dit uitzonderlijke gebied. Begrensd door het natuurreservaat in het zuiden en de Zones Naturelles d'Intérêt Ecologique Faunistique et Floristique, herbergt Charlemont :

• 266 soorten flora, waaronder witte bijvoet en apenorchis,
• 57 vogelsoorten, waaronder de grauwe klauwier en de boomleeuwerik,
• 7 soorten amfibieën en reptielen, waaronder de muurhagedis,
• 35 soorten vlinders,
• 17 soorten zoogdieren, waaronder 8 soorten vleermuizen, zoals de Grote Rhinolophe.

Sinds 2017 zijn er operaties uitgevoerd om habitats en soorten die van belang zijn voor het erfgoed te beschermen en te behouden: gedifferentieerd beheer van ruimtes, installatie van vleermuisroosters om tunnels te reserveren, enz.

Het natuurlijke erfgoed van Charlemont omvat ook rood en zwart marmer, dat in de 16e en 17e eeuw zeer gewaardeerd werd, fossielen (goniatiet, spirifer, brachiopode) en mineralen (calcietkristallen, dolomiet, galena).